غرامت دستمزد چیست و چه قوانینی دارد؟
حتما شما هم این جمله مشهور را شنیده‌اید که حادثه خبر نمی‌کند. برای بسیاری از ما یک حادثه مختصر و چند روز بستری ماندن در خانه کابوس وحشتناکی است. زیرا جدا از مخارج درمان، کاهش درآمد چند روزه مشکلات جدی برای ما به‌همراه خواهد داشت. اینجاست که داشتن بیمه و دریافت غرامت دستمزد می‌تواند به ما کمک کند. پس این مقاله را تا انتها دنبال کنید تا با غرامت دستمزد و قوانین مربوط به آن آشنا شوید.
غرامت دستمزد چیست؟
بسیاری زمان بیمه شدن، بیشتر درباره حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی فکر می‌کنند. اما حوادث و بیماری‌ها هم از علل مهمی هستند که اهمیت بیمه را دوچندان می‌کنند. اگر فرد بیمه‌شده باردار یا بیمار شود یا حادثه‌ای برای او پیش بیاید و به‌طور موقت نتواند کار کند و دستمزد بگیرد، فارغ از آنکه این حادثه ناشی از کار بوده یا نه، می‌تواند قسمتی از حقوق و دستمزد خود در این زمان را از سازمان تامین اجتماعی دریافت کند. به این پرداختی که تحت قوانینی انجام می‌شود غرامت دستمزد می‌گویند.
به طور کل غرامت دستمزد از اولین روزی که فرد بیمه‌شده بر اثر حادثه یا بیماری با تشخیص سازمان تامین خدمات درمانی قادر به کار کردن نباشد، پرداخت می‌شود. اما اگر فرد بیمار به طور کل در بیمارستان بستری نشده باشد، بیمه از روز چهارم غرامت دستمزد را به او پرداخت می‌کند. توجه داشته باشید این غرامت به افرادی که از نظر این قانون از کار افتاده شناخته نشوند، پرداخته می‌شود.
آخرین دستمزد فرد بیمه‌شده چطور محاسبه می‌شود؟
طبق ماده ۶۳ سازمان تامین اجتماعی برای محاسبه آخرین حقوق فرد بیمه‌شده، جمع کل دریافتی او در ۹۰ روز آخر قبل از حادثه را به تعداد روزهای کار او تقسیم کرده و دستمزد روزانه او را بدست می‌آورند. مأخذ حقوق دریافتی بیمه‌شده مقدار حق بیمه پرداختی او است. البته این موضوع مشروط به این است که غرامت دستمزد محاسبه شده از غرامت دستمزدی که به حداقل مزد کارگر عادی تعلق می‌گیرد، کمتر نباشد.
مبلغ غرامت دستمزد چقدر است؟
طبیعی است که غرامت دستمزد فقط به افرادی پرداخت می‌شود که حق بیمه تامین اجتماعی آنها پرداخت شده یا به عبارتی بیمه شده باشند. مقدار پرداختی غرامت دستمزد با توجه به شرایط فرد بیمه‌شده متفاوت است. اگر کسی که بیمه‌شده همسر، فرزند یا پدر و مادر تحت تکلف داشته باشد، بیمه سه چهارم آخرین حقوق روزانه او را پرداخت می‌کند. اما اگر شخص دیگری تحت تکلف فرد نباشد، بیمه دو سوم حقوق روزانه او را پرداخت می‌کند. البته اگر فرد با هزینه سازمان تامین خدمات درمانی بستری شده باشد، نیمی از حقوق روزانه خود را به‌عنوان غرامت دستمزد دریافت می‌کند.
ممکن است فرد طبق تشخیص سازمان تامین خدمات درمانی نیاز داشته باشد و برای درمان به شهر دیگری منتقل شود. در این صورت سازمان موظف است علاوه بر غرامت دستمزد، تمام غرامت دستمزد روزانه بابت هزینه هر روز اقامت فرد را پرداخت کند. حتی اگر پزشک تشخیص دهد فرد بیمه‌شده در طول سفر درمانی به همراه احتیاج دارد، به اندازه پنجاه درصد حقوق فرد بیمه شده به همراه او پرداخت می‌شود.
اگر می‌خواهید درباره بیمه بیکاری بدانید به مقاله بیمه بیکاری چیست؟ سر بزنید.
شرایط پرداخت غرامت به چه صورت است؟
فرد بیمه‌شده برای دریافت غرامت بیمه تامین اجتماعی حتما باید شرایط زیر را داشته باشد:
- کارفرما مکلف به پرداخت حقوق به فرد بیمه‌شده نباشد و بیمه‌شده در این مدت حقوقی دریافت نکرده باشد.
- فرد بیمه‌شده مطابق قانون از کار افتاده محسوب نشود.
- مراجع پزشکی سازمان شرایط بیمار را تایید کرده باشند.
- در تاریخ بیماری فرد مشغول به کار یا در مرخصی استحقاقی باشد.
شما همچنین برای دریافت این غرامت نیاز به ارائه مدارک مشخصی دارید:
- دفترچه درمانی.
- گواهی استراحت پزشکی. این گواهی باید مهر و امضای پزشک داشته باشد و در آن نوع بیماری و مدت بستری هم به طور مشخص درج شده باشد.
- تایید پزشک معتمد سازمان برای گواهی‌های پزشکی بیشتر از ۷ روز.
- گواهی کارفرما که نشان می‌دهد فرد بیمه‌شده در مدت مذکور کار نکرده و حقوقی دریافت نکرده است.
شرایط پرداخت غرامت دستمزد برای جانبازان چگونه است؟
اگر جانبازان در یکی از کارگاه‌های دولتی یا وابسته به دولت کار کنند که مشمول قانون کار نیست، پرداخت غرامت دستمزد آنها برعهده کارفرما خواهد بود. اما اگر کارگاهی که در آن کار می‌کنند مشمول قانون کار باشد، این هزینه برعهده دولت خواهد بود. دقت کنید که کمیسیون پزشکی جانبازان باید استراحت‌های پزشکی فرد جانباز را تایید کرده باشد. در غیر این صورت مراجع پزشکی سازمان باید شرایط را تایید کنند و پرداخت غرامت مانند سایر بیمه‌شدگان خواهد بود.
شرایط پرداخت غرامت دستمزد برای افراد باردار چگونه است؟
اگر شخص بیمه‌شده زن یا همسر بیمه‌شده مرد در مدت زمان یک سال قبل از وضع حمل به اندازه حداقل شصت روز بیمه پرداخته باشد، با این شرط که مشغول به کار نباشد می‌تواند به اندازه جمعا دوازده هفته قبل و بعد از زایمان به اندازه دو سوم حقوق روزانه خود را بدون کسر سه روز اول دریافت کند.
این شخص همچنین می‌تواند از کمک‌ها و معاینه‌های پزشکی و معالجات قبل از زایمان، حین زایمان و بعد از آن استفاده کند. اگر فرد بخواهد می‌تواند به جای کمک‌های فوق مبالغی را به‌صورت نقدی از سازمان دریافت کند.
نکات مهم در پرداخت غرامت دستمزد
غرامت دستمزد قوانین بسیاری دارد. بهتر است قبل از ارائه درخواست حتما قوانین را به‌دقت مطالعه کنید. در ادامه تعدادی از این قوانین که اهمیت بیشتری دارند را ذکر خواهیم کرد:
- غرامت دستمزد در مورد استراحت‌های مربوط به جراحی‌های زیبایی پرداخت نمیشود، زیرا از نظر قانون این موارد بیماری محسوب نمی‌شوند.
- پرداخت غرامت تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که فرد طبق تشخیص سازمان نتواند کار کند و از کار افتاده محسوب نشود.
- غرامت دستمزد به شرطی به افراد پرداخت می‌شود که در این مدت قادر به کار کردن نبوده‌اند و دستمزد دریافت نکرده‌اند.
- اگر حادثه ناشی از کار باشد، کارفرما وظیفه دارد اقدامات لازم اولیه را برای جلوگیری از تشدید وضع حادثه‌دیده انجام دهد و ظرف سه روز اداری مراتب را به‌صورت کتبی به اطلاع سازمان برساند. البته اگر کارفرما بابت اقدامات اولیه هزینه‌ای پرداخته باشد، سازمان تأمین خدمات درمانی هزینه‌ها را به او می‌پردازد.
- در شرایطی که بیماری یا حادثه بر اثر عدم رعایت موارد بهداشتی یا حفاظت در کار رخ داده باشد، سازمان مخارج مربوط به غرامت دستمزد، مستمری و معالجه را پرداخت کرده و بعدا از کارفرما دریافت می‌کند.
- اگر فرد بیمه‌شده در بیش از یک مکان کار کرده و بیمه شده باشد، غرامت دستمزد با توجه به مجموع دستمزدهای دریافتی و باتوجه به رعایت سقف حداکثر حقوق به او پرداخت می‌شود.
کلام آخر
ما در این مقاله درباره غرامت دستمزد و قوانین مربوط به آن نوشتیم. این غرامت به افرادی پرداخت می‌شود که به دلیلی به‌طور موقت قادر به کار کردن نیستند. پرداخت این غرامت شرایط و جزئیات قانونی دارد که حتما باید از قبل با آنها آشنا باشید. خوب است هر فردی که بیمه می‌شود، با مهم‌ترین قوانین تامین اجتماعی برای کارمندان آشنا باشد و بداند سازمان بیمه در هر شرایط چگونه و با چه ضوابطی از او حمایت خواهد کرد.